تردیدی نیست كه ترجمه مهمترین و اصلیترین باب آشنایی ما فارسی زبانها، با ایدهها و اندیشههای فرهنگ و تمدن جدید است. از ابتدای قرن نوزدهم میلادی كه به علل سیاسی و اقتصادی و فرهنگی، مناسبات ما با غرب ناگزیر شده، بسیاری از نخبگان سیاسی و اقتصادی و فرهنگی ایرانی به فرنگستان سفر كردند و از نزدیك شاهد تحولات بودند.
این روزها به واسطه افزایش چشمگیر امكان دسترسی به فضای مجازی برای همگان و در نتیجه اظهارنظر در حوزه عمومی، فراوان میشنویم و میخوانیم كه آدمها دیگران را در موضوعات و مسائل مختلف، به لحاظ اخلاقی قضاوت میكنند. افراد به محض شنیدن یا خواندن یا دیدن یك خبر یا پیام یا ویدیو یا تصویر، درباره یك فرد، به راحتی و بر پایه همان مستندات دست به داوری اخلاقی میزنند و حكم صادر میكنند؛ خواه آن فرد یك سلبریتی باشد، یا یك سیاستمدار یا ورزشكار یا حتی یك آدم ناشناخته.
ترجمه متون فلسفی در ایران در بیش از 25 سال گذشته تحولی شگفتانگیز و بیسابقه را تجربه كرده است. هنوز زود است كه از تعابیری چون نهضت ترجمه برای نامگذاری این دوره یاد شود. اما همه علاقهمندان به آثار فلسفی در ایران آگاهند كه در این ربع قرن، شمار كثیری از آثار فلسفه غربی به فارسی ترجمه شده است.
بحث ویلارد ون اورمن كواین با استاد آدلر، ما را مستقیما به درون یكی از مباحث رایج و مبتلابه امروز پیرامون فلسفه و فلسفهورزی پرتاب میكند. این روزها كتابها و مقالات وگفتارها و نوشتارهای زیادی در این باره تولید میشود كه فلسفه چیست و چه باید باشد؟
ایمانوئل والرشتاین متفكر چپگرای امریكایی با وضع مفهوم «نظام جهانی» (world system) كوشید، تحولات جوامع انسانی در چارچوبی جهانی را توضیح بدهد. نظام جهانی در اندیشه والرشتاین، در واقع جهانی متعین و نظاممند است كه در هر جغرافیا و تاریخی از جهان امكان وقوع دارد.
در طول زندگی مرفه و به لحاظ اقتصادی بیدغدغه كركگور اتفاق شایان ذكری رخ نداد، مثل حضور در جنگی خانمانسوز یا سر وكله زدن مدام با یك بیماری دردناك یا تجربه اشغال وطن توسط دیگران یا سفرهای طولانی به سرزمینهای دور و دراز و دیدار با مردمان و فرهنگهایی متفاوت یا مواجهه با آدمهایی كه زندگی فرد را زیر و زبر میكنند...
«دگرگونی بنیادی فلسفه یونانی در برخورد با شیوه اندیشه اسلامی»، عنوان «رساله استادی، عبدالجواد فلاطوری است كه در سال 1973 میلادی برابر با 1352 هجری شمسی برای احراز مقام استادی تسلیم دانشكده فلسفه دانشگاه كلن آلمان شده است». این رساله در سال 1394 خورشیدی با ترجمه محمدباقر تلغریزاده و ویراستاری بهمن پازوكی توسط موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ایران با همكاری موسسه انتشارات امیركبیر منتشر شد.
كتاب نخست از اثر سترگ و جاودانه ارسطو با این جملات آغاز میشود: «هر شهری همچنان كه میدانیم، نوعی اجتماع است و هر اجتماعی به قصد خیر بر پا میگردد؛ زیرا آدمی همواره میكوشد تا كاری را انجام دهد كه خود نیكو (خیر) میپندارد.»
احمد كسروی مورخ ایرانی در مقدمه اثر شناخته شدهاش تاریخ مشروطه ایران، در اشاراتی راجع به تاریخنگاری، نكاتی طرح میكند كه بیتردید از خوارق عادات است. او مینویسد: «شیوه مردم سست اندیشه است كه همیشه در چنین داستانی (مراد نگارش تاریخ) كسان توانگر و بنام و باشكوه را به دیده گیرند و كارهای بزرگ را به نام آنان خوانند و دیگران را كه كنندگان آن كارها بودهاند، از یاد برند.»
نوشتن درباره ایرج افشار، به معنای واقعی كلمه هم سهل است و هم ممتنع. آسان است، از آن جهت كه هر كسی میتواند با یك جستوجوی ساده اینترنتی به كارنامه به راستی پربار و حسرتبرانگیز او رجوع كند و فهرستی خلاصه شده از بیش از 300 كتاب و سه هزار مقاله تهیه كند و تنها به بخش كوچكی از بیشمار اقدامات و فعالیتهای ماندگار او اشاره كند، مثل مشاركت در تاسیس كتابخانه مركزی دانشگاه و راهاندازی و مدیریت دهها مجله و همكاری یا اشراف در چاپ و نشر صدها كتاب و مجموعه و... اما همزمان پرداختن به ایرج افشار دشوار است
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید